TUYỂN TẬP ĐỊA BẠ THĂNG LONG HÀ NỘI
Dự án : " Tủ sách Thăng Long nghìn năm văn hiến - Giai đoạn II, chuẩn bị xuất bản bộ sách gồm 10 tập mang tên gọi chung : Tư liệu văn hiến Thăng Long Hà Nội : Tư liệu địa bạ cổ. Chủ nhiệm đề tài do PGS-TS Vũ Văn Quân . Chủ tịch Hội đồng thẩm định GS-TSKH Vũ Minh Giang, nguyên phó Giám đốc đại học Quốc gia Hà Nội.TS Nguyễn Ngọc Nhuận, Nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Hán Nôm, Phản biện 1. PGS-TS Trần thị Vinh, Viện Sử học, Phản biện 2. PGS- TS Nguyễn Thị Phương Chi, nguyên Phó TBT Tạp chí Nghiên cứu Lịch sử. PGS-TS Phạm thùy Vinh, Viện nghiên cứu Hán Nôm. PGS-TS Nguyễn Đức Nhuệ, Phó Viện trưởng Viện Sử học .
Nguyên tắc tổ chức đề tài:
- Lấy đơn vị Huyện ở thời điểm lập địa bạ (phần lón có niên đại 1805) Không lấy đơn vị hành chính hiện nay làm giới hạn không gian nhằm đảm bảo tính lịch sử của nguồn tài liệu.
- Nội dung chính là bản dịch địa bạ các đơn vị hành chính cơ sở xã, thôn trung thành tuyệt đối với những địa danh, nhân danh bằng chữ Hán Nôm.
Cụ thể hình thành 10 tập tư liệu văn hiến Thăng Long - Hà Nội Tư liệu địa bạ cổ Thanh Trì (các huyệ thuộc phủ Thường Tín, Thanh trì). Địa bạ cổ thượng Phúc Phú xuyên ( tương đương một phần quận Hoàng Mai, Thanh Xuân, các huyện Thanh Trì, Thường Tín, Phú Xuyên hiện nay) . Phủ Ứng Thiên ( Ứng Hòa), gồm các huyện Thanh Oai, Sơn Minh, Hoài An, Chương Đức (tương đương huyện Thanh Oai, Hà Đông, một phần thường Tín, các huyện Ứng Hòa, Mỹ Đức, Chương Mỹ hiện nay) và hai huyện Từ Liêm, Đan Phượng (tương đương với một phần các quận Tây Hồ, Cầu Giấy), hai quận Bắc Từi Liêm và Nam từ Liêm và huệ Hoài Đức hiện nay. Địa bạ cổ Gia Lâm (gồm quận Long Biên và Gia Lâm) .
Giới thiệu các xã, tổng trong địa bạ cổ được dịch và chú giải trong 10 tập Tư liệu địa bạ cổ :
1. Tư liệu địa bạ huyện Thanh Trì gồm bản dịch Địa bạ của 99 xã thuộc 12 Tổng của huyện Thanh trì (địa danh khi lập địa bạ năm 1805).
2. Tư liệu địa bạ huyện Hoài An gồm bản dịch địa bạ của 51 xã thuộc 4 Tổng của huyện Hoài An ( địa danh khi lập địa bạ năm1805).
3. Tư liệu địa bạ huyên Đan Phượng gồm bản dịch địa bạ của 23 xã thuộc 9 tổng của huyện Đan Phượng.
4. Tư liệu địa bạ huyện Phú Xuyên, gồm bản dịch của 83 làng xã, 10 tổng xã. Vào thời vua Lê Thánh Tông năm Quang thuận thứ 10 (1469) Phú Xuyên thuộc phủ Thường Tín, xứ Sơn Nam, xưa kia là thừa tuyên Thiên Trường, Năm Cảnh Hưng thứ 2 (1741) nhà Hậu lê chia chán Sơn Nam làm ba bộ : Sơn Nam thượng, Sơn Nam Hạ và Thanh Hoa Ngoại, thời Tây Sơn, đổi lộ thành trấn, xứ Sơn Nam được chia ra Sơn Nam hạ, Sơn Nam thượng. Đến đầu thời Nguyễn, Phú Xuyên trở thành một huyện của vùng đất Sơn Nam.
5. Tư liệu địa bạ huyện Sơn Minh, thuộc vùng đất Sơn Nam thượng nằm phía Nam thăng Long . Bản dịch của huyện Sơn Minh chia ra 8 Tổng : Tổng Bạch Sam, tổng Đại Bối, tổng Đạo Tú, tổng Đông Lỗ, tổng Hoa Đình, tổng Sơn Minh, tổng Trầm Lộng, tổng Xà Cầu.
6. Tư liệu địa bạ huyện Thanh Oai, Vào thời Lê Thánh Tông, năm Quang Thuận thứ 10 Thanh oai thuộc phủ Ứng thiên xứ Sơn Nam, đến đầu thời Nguyễn Thanh Oai trở thành một huyeenjthuoocj vùng đất Sơn Nam có 12 tổng : tổng Bảo Đà, tông Bối Khê, tổng Đại Định, tổng Đông Dương, tổng Đông Cứu, tổng Nga Mi, tổng Tả Thanh Oai, tổng Thắng Lãm, tổng Thì Trung, tổng Thượng Thanh Oai, tổng Tuyền Cam, tổng Ước Lễ.
Xin trân trọng giới thiệu nét Đại cương bản dịch làng xã của 6/ 10 tập tư liệu Địa bạ cổ
Nhà báo: LÊ BIỂU
PHÓ TỔNG GÍAM ĐỐC NHÀ XUẤT BẢN HÀ NỘI