Có vị quan chức cơ quan Trung ương tuyên bố nếu không bỏ được hội đồng nhân dân thì “chết không nhắm mắt”, nhưng cán bộ cơ sở nhiều người khi nghe tin thí điểm bỏ hội đồng vừa phát biểu vừa khóc…
Hai
chi tiết này được hai vị phó chủ tịch hội đồng nhân dân tỉnh dẫn ra
trong phát biểu tại hội thảo do Trung tâm Thông tin - Thư viện - Nghiên
cứu khoa học (Văn phòng Quốc hội) tổ chức sáng 19/8.
Là một trong
những nội dung lớn song đang còn rất ngổn ngang tại dự thảo sửa đổi
Hiến pháp 1992, mô hình chính quyền địa phương đang khiến các nhà lập
pháp rất “đau đầu”.
Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp Đinh
Xuân Thảo cho biết hiện nay dự thảo đang có tới ba phương án về chính
quyền địa phương, lại thêm một phương án của Chính phủ nữa mà cuối cùng
phải chốt một phương án thì rất là khó.
Kết quả nghiên cứu về tổ
chức và hoạt động của chính quyền địa phương ở Việt Nam được thực hiện
với 800 người, gồm đại biểu hội đồng nhân dân, thành viên ủy ban nhân
dân, cán bộ, công chức đang làm việc tại hội đồng nhân dân và ủy ban
nhân dân các cấp, người dân của 5 địa phương chọn điểm theo phương pháp
ngẫu nhiên của cơ quan tổ chức hội thảo cũng đưa ra nhiều thông tin đáng
chú ý.
Theo đó, khoảng 60% ý kiến đồng tình cần có cách thức quy
định phân biệt giữa chính quyền địa phương ở nông thôn và ở đô thị. Còn
ý kiến cho rằng nên bổ nhiệm chủ tịch ủy ban nhân dân của cả ba cấp chỉ
chiếm tỷ lệ nhỏ so vơi ý kiến cho rằng nên bầu chức danh này…
Trình
bày môt số khuyến nghị dựa trên kết quả nghiên cứu, đại diện nhóm
chuyên gia, ông Nguyễn Đức Lam cho biết, khoảng 50% tổng số người được
hỏi cho rằng quy trình tự ứng cử trong bầu cử hiện nay là thuận lợi, 50%
thấy chưa thuận lợi. Nhiều ý kiến phát biểu trực tiếp là đại biểu hội
đồng nhân dân nên hạn chế kiêm nhiệm để tránh xung đột lợi ích trong
hoạt động của đại biểu...
Một trong những khuyến nghị được đưa ra
là Hiến pháp nên quy định đại biểu hội đồng nhân dân không được kiêm
nhiệm các chức danh trong các cơ quan hành chính ờ địa phương, các chức
danh trong các cơ quan tư pháp, quân đội, công an.
Nhấn mạnh đây
là quy định nhằm để tránh xung đột lợi ích và có thể khó được chấp nhận,
ông Lam nói thêm là cá nhân rất mong muốn điều này được chấp nhận, bởi
đã xung đột lợi ích thì đại biểu làm sao bảo vệ được quyền lợi của dân.
Đồng
ý với quan điểm đẩy mạnh phân cấp, phân quyền và để dân bầu chức danh
đứng đầu cơ quan hành chính, song Phó chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao,
Trung tướng Trần Văn Độ đặt ra không ít băn khoăn. Bởi, 80% số tỉnh thu
không đủ chi, tiền phải xin Trung ương thì tự chủ thế nào. Hay cán bộ là
công tác của Đảng, dân tự bầu thì sẽ ra sao là vấn đề cần phải giải
quyết.
Một điểm băn khoăn rất lớn của nhiều ý kiến tại hội thảo là việc thí điểm không tổ chức hội đồng nhân dân quận, huyện, phường.
Trưởng
đoàn đại biểu Quốc hội Đà Nẵng, ông Huỳnh nghĩa nhắc lại đề nghị Ủy ban
Thường vụ Quốc hội sớm tổng kết việc thí điểm này. Chính phủ muốn bỏ
luôn hội đồng nhân dân, nhưng chưa phân tích được rõ ràng, thí điểm dài
quá thế này thấy buồn, ông Nghĩa phát biểu.
Phó chủ tịch Hội đồng
Dân tộc, đại biểu Danh Út đề nghị cần xác định rõ chính quyền địa
phương gồm những ai. Theo ông, nên khẳng định là gồm hội đồng nhân dân
và và ủy ban nhân dân, bản chất là chính quyền của dân.
Từ thực
tế của một trong 10 tỉnh đang thí điểm không tổ chức hội đồng nhân dân
quận, huyện, phường, vị Phó chủ tịch Hội đồng Nhân dân tỉnh Nam Định
nhận xét: “Chính phủ và cả Bộ Nội vụ làm cái này rất chủ quan. Tôi còn
nhớ ngày xưa có đồng chí nói không bỏ được hội đồng nhân dân thì chết
không nhắm mắt”.
Bình luận về phương án để dân trực tiếp bầu
chức danh đứng đầu cơ quan hành chính cấp huyện, vị này cho rằng nếu
giới thiệu một để bầu một thì chả có ý nghĩa gì, phải ít nhất có hai để
bầu một.
Nhiều ý kiến nói dự thảo Hiến pháp không có cái chương
nào viết kém như chương chính quyền địa phương, ông phản ánh ý kiến từ
địa phương.
Với thâm niên 14 năm làm phó chủ tịch hội đồng nhân
dân tỉnh, vị đại biểu đến từ Bắc Ninh cũng có cùng băn khoăn về việc bỏ
hội đồng nhân dân quận, huyện, phường.
Ông cho biết, các ý kiến
được hỏi ở tỉnh này đều không đồng tình, nhiều người khóc khi nghe tin
này, nhiều người vừa phát biểu vừa khóc, tại sao không thí điểm cho nó
tốt lên mà lại thí điểm bỏ đi là điều rất đáng phải suy nghĩ.
Phát
biểu kết thúc hội thảo, Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, TS. Nguyễn Sỹ
Dũng nhấn mạnh, dù là hội thảo nhỏ, song những ý kiến rất khác nhau tại
đây cũng phản ánh xu thế sẽ tranh luận rất gay go ở Quốc hội xung quanh
mô hình chính quyền địa phương.
Tuy nhiên, thông tin từ nghiên
cứu được công bố cũng chỉ có giá trị tham khảo, đại biểu Quốc hội cần
nghe nhiều tai, quyết định theo lương tâm và sự hiểu biết của mình thì
sẽ chính xác.
(Theo vneconomy.vn)