Sức ì của giáo viên còn quá lớn

Một khách mời quốc tế, GS.TS Mike Horsley, Chủ tịch Hiệp hội nghiên cứu quốc tế về sách giáo khoa và phương tiện giáo dục (IARTEM), Giám đốc Trung tâm nghiên cứu giáo dục dạy-học, Đại học Central Queensland, Australia cho rằng khi thực hiện đổi mới chương trình SGK thì một trong các yếu tố quan trọng cần cân nhắc là tính bảo thủ, sức ì của giáo viên.

Với kinh nghiệm 10 năm dạy học ở các trường phổ thông, 10 năm làm giảng viên ở một trường đại học sư phạm, từng có 40 năm tham gia vào việc viết SGK, từng lập viện nghiên cứu về sách giáo khoa, tham gia làm quản lý ở nhà xuất bản tài liệu giáo dục, GS Mike Horsley nhận định: “Về bản chất, việc giảng dạy chứa đựng yếu tố bảo thủ.”

GS Đỗ Ngọc Thống và GS Mike Horsley.

GS Mike cho biết, trong thực tế, phương pháp giảng dạy tương đối khó thay đổi. Một số khía cạnh trong phương pháp giảng dạy chuyên môn của giáo viên có xu hướng khiến cho họ có phần bảo thủ hơn và phản đối việc thay đổi giáo trình và sách giáo khoa cũng như tài liệu dạy học.

Đại diện Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, ông Nguyễn Huy Đoàn (nguyên Chủ biên bộ sách Đại số nâng cao từ lớp 10 đến lớp 12) bổ sung thêm: “Ý kiến cho rằng các giáo viên vẫn còn bảo thủ trong phương pháp dạy hoàn toàn chính xác. Tôi cho rằng ở Việt nam, tính bảo thủ của giáo viên còn rất nặng nề. Nội dung và phương pháp dạy mới nhưng nhiều giáo viên lại mang giáo án cũ ra để dạy. Chính vì tính bảo thủ nên nhiều giáo viên cứ mang nhưng nội dung quá khó, chẳng hạn ở môn Toán, để ra bài tập cho học sinh, mặc dù chương trình SGK chỉ thiết kế những nội dung phù hợp, nhẹ nhàng”.

Về vấn đề này, GS Đinh Quang Báo, thường trực ban soạn thảo chương trình, SGK mới sau năm 2015 cho rằng, để thay đổi tư duy, phương pháp giảng dạy đã ăn sâu trong giáo viên hàng chục năm qua là rất khó và đòi hỏi phải có cả một quá trình. Tuy khó, nhưng vẫn phải nỗ lực thực hiện vì nếu không thay đổi được giáo viên thì đổi mới giáo dục không mang lại hiệu quả mong đợi.

Cũng theo GS Đinh Quang Báo, sự bảo thủ không chỉ ở giáo viên mà ở ngay những nhà biên soạn sách giáo khoa và đây thực sự là một thách thức lớn.

Đổi mới ngay trong trường sư phạm

Sự bảo thủ, thói quen truyền thống của giáo viên là một rào cản lớn trong đổi mới chương trình, sách giáo khoa. Làm thế nào để khắc phục tình trạng này là câu hỏi được nhiều đại biểu đặt ra.

Trả lời câu hỏi này, GS Mike cho rằng để khắc phục sự bảo thủ vốn có, các tài liệu dành cho giáo viên phải cụ thể, đa dạng và điều quan trọng là học cần được trao đổi nhiều hơn với các tác giả viết sách giáo khoa mới.

GS Mike Horsley khẳng định: “Giáo viên phải hiểu được chương trình mới, cấu trúc của chương trình sách giáo khoa, nếu họ không hiểu thì làm sao có thể thay đổi được. Tuy nhiên, kinh nghiệm của tôi cho thấy việc này đòi hỏi cả quá trình và không phải lúc nào cũng thành công."

Một bộ phận giáo viên còn có sức ì khá lớn.

Cùng về vấn đề này, ông Nguyễn Huy Đoàn cho rằng đổi mới chương trình, SGK phải đồng bộ với đổi mới giáo viên và thi cử.

“Việc thi cử nặng về ghi nhớ kiến thức cũng khiến giáo viên khó đổi mới phương pháp dạy học. Vì thế, việc đổi mới phải đồng bộ cả chương trình, phương pháp đào tạo và kiểm tra đánh giá,” ông Đoàn chia sẻ.

Đồng tình với việc phải đổi mới đồng bộ, tuy nhiên, giáo sư Mike lại có cái nhìn khác về vấn đề này. “Tôi nghĩ trong tư duy của học sinh, giáo viên cũng phải thay đổi. Giáo viên muốn học sinh vượt qua kỳ thi hay có tư duy năng động.

Trong tương lai, học sinh phải độc lập, không phụ thuộc quá nhiều vào giáo viên và sách giáo khoa. Mong muốn của người học là gì, học cho tương lai của họ hay cho mục tiêu trước mắt là vượt qua kỳ thi?”

GS Nguyễn Minh Thuyết cũng cho rằng: “Ở những lần đổi mới trước, các trường sư phạm gần như đứng ngoài cuộc, dù phần đông đội ngũ làm chương trình và viết SGK là các thầy cô trong trường. Tôi hy vọng là Bộ GD-ĐT sẽ chỉ đạo đổi mới mạnh mẽ chương trình, phương thức đào tạo, bồi dưỡng GV".

Trao đổi với báo chí, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển nhấn mạnh: “Đổi mới quản lí, phát triển đội ngũ nhà giáo là then chốt của đổi mới nên sẽ là công việc nặng nề, lâu dài, bền bỉ, có nhiều giải pháp căn cơ.

Các trường sư phạm ngay từ bây giờ cũng phải đổi mới. Nhưng khi ban hành chương trình giáo dục phổ thông thì phải tiếp tục phù hợp hơn, những đổi mới chung như hiện nay cần phải đổi mới gì là đổi mới ngay, khi có chương trình phổ thông ra các trường sư phạm chỉ việc lắp vào cho cụ thể hơn”.

(Theo petrotimes.vn)