Hoàng Đạo Thúy là nhà giáo dục, nhà biên khảo, nhà hoạt động văn hóa xã hội nổi tiếng ở Việt Nam. “Hà Nội thanh lịch” là cuốn khảo cứu công phu của ông về Hà Nội. Đây không phải sách lịch sử mà chỉ là những ký ức của Hoàng Đạo Thúy về địa lý - lịch sử - văn hóa Hà Nội từ 1945 ngược về trước. Trong cuốn sách này, người đọc sẽ bắt gặp những đề tài khá lạ lẫm, ít người đụng bút như “Chữa bệnh”, “Hội Tây”, “Cho vay lãi”,… bên cạnh đó có những chủ đề đậm tính thị dân như “Việc vui mừng, đám cưới”, “Đi lễ”. Thời buổi lòng tin giảm sút nghiêm trọng, việc “thanh lịch” của Hà Nội bị nghi ngờ cũng là điều dễ hiểu nên ở bài “Thanh lịch”, tác giả không viết theo kiểu tự biện mà kể những chuyện trong nhà mình, hàng phố, bè bạn ở trong chuyện lớn như tiếp khách, quan hệ trên dưới đến xưng hô trong nhà, ăn mặc,… Qua đó người đọc sẽ thấy một Hà Nội thanh lịch thật, là “nơi tập hợp tinh hoa của tứ tuyên”. Nhưng Thăng Long không chỉ có tinh hoa mà còn có cả thứ thô ráp, học làm sang, sĩ diện mà Hoàng Đạo Thúy gọi là “kiểu cách”, “thanh lịch giả”.