Trong khuôn khổ dự án Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến giai đoạn I và II, mảng sách Tủ liệu - Tổng hợp đã cung cấp khá nhiều nguồn tư liệu mới cho độc giả và người nghiên cứu. Có thể kể đến các công trình như: “Tuyển tập tư liệu công ty Đông Ấn Anh về Kẻ Chợ - Đàng Ngoài (1672 - 1697)”, “Công ty Đông Ấn Hà Lan ở Kẻ Chợ - Đàng Ngoài (1637 - 1700)”, Tư liệu văn hiến Thăng Long - Hà Nội: Tuyển tập tư liệu phương Tây. Thanh thực lục - Quan hệ Trung Quốc - Việt Nam thế kỷ XVII đầu thế kỷ XX, Khâm Định An Nam kỷ lược, Minh thực lục - Quan hệ Trung Quốc - Việt Nam thế kỷ XIV - XVII…

Và ở Hà Nội, có một nhà giáo, một nhà sử học từ lâu đã miệt mài với công việc dịch thuật, tổng hợp, đối chiếu tư liệu, đem đến cho bạn đọc nhiều cuốn sách  tư liệu có giá trị. Đó là PGS.TS Nguyễn Thừa Hỷ. Là một cộng tác viên lâu năm của Nhà xuất bản Hà Nội, của dự án Tủ sách “Thăng Long ngàn năm văn hiến”, PGS.TS Nguyễn Thừa Hỷ được biết đến bởi sự khoa học, nghiêm túc, bền bỉ trong mỗi công trình thực hiện. Tư liệu văn hiến Thăng Long – Hà Nội: Tuyển tập tư liệu phương Tây trước 1945 là 1 trong 3 công trình do PGS.TS Nguyễn Thừa Hỷ chủ biên trong giai đoạn II của Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến. Công trình tiếp nối thành công của cuốn sách đã xuất bản “Tư liệu văn hiến Thăng Long - Hà Nội: Tuyển tập tư liệu phương Tây”, cung cấp nhiều tư liệu có giá trị mà do hạn chế về thời gian, tiến độ dự án chưa đưa đến được với bạn đọc.

“Tư liệu văn hiến Thăng Long - Hà Nội: Tuyển tập tư liệu phương Tây trước 1945” tuyển chọn tập trung các tư liệu trước năm 1945 về Thăng Long - Hà Nội, chưa được các tác giả khác biên dịch, xuất bản. Các tác giả đã rất cẩn thận lựa chọn “những thông tin rất lý thú và bổ ích”, của “những người sống đương thời và chứng kiến tại chỗ”… để đem lại cho bạn đọc và người nghiên cứu những cảm nhận chân thực nhất của “một cái nhìn hiếu kỳ” đến từ phương Tây. Đó có thể là các du ký của A.de Rhodes, F.Marini, W.Dampier hay các ghi chép của một vị giáo sĩ thiên chúa phương Tây. Đó cũng có thể một nghiên cứu của một học giả đã sống nhiều năm ở Việt Nam như Charles Gosselin hay báo cáo về chuyến đi thăm Hà Nội của một nghị sĩ trình bày tại Lưỡng viện Quốc hội Anh… Thông qua các tư liệu này bạn đọc thể hình dung khá đầy đủ về Thăng Long – Kẻ Chợ thế kỷ XVII, XVII dưới mắt các chứng nhân đương đại phương Tây. Có thể nói hầu hết các ghi chép, báo cáo, du ký đều mang một tinh thần hiếu kỳ nhưng khá thiện chí đối với đất nước, con người Việt Nam.

Cuốn sách cũng dành dung lượng khá lớn tuyển chọn các văn bản mang tính pháp quy của chính quyền thực dân Pháp, “tạo cơ sở khoa học và trung thực để biên soạn, khảo chứng và phân tích tổng hợp những sự kiện lịch sử của Hà Nội trong thời Pháp thuộc”. Đặc biệt, từ các tư liệu này, bạn đọc sẽ có được cái nhìn tổng quan về quá trình chuyển biến hành chính - chính trị và quy hoạch đô thị của Hà Nội như vấn đề quản lý nhà đất trong khu phố cổ, vấn đề quy hoạch, xây dựng các khu phố mới. Có thể rút ra rất nhiều bài học giá trị từ quá trình này trong thực tiễn xây dựng và quy hoạch thành phố hiện nay.

“Tư liệu văn hiến Thăng Long - Hà Nội: Tuyển tập tư liệu phương Tây trước 1945” chắc chắn là cuốn sách thảo mãn được những mong đợi của độc giả về một nguồn tư liệu mới, lý thú từ phương Tây. Cuốn sách chắc chắn sẽ đem lại nhiều thông tin mới, bổ ích cho bạn đọc trong nghiên cứu, tìm hiểu về Thăng Long - Hà Nội, đặ biệt trong giai đoạn thế kỷ XVII, XVIII và dưới chính quyền Pháp thuộc trước 1945. Với những người làm sách, hy vọng rằng cuốn sách sẽ góp phần hoàn thiện thêm khối tư liệu đồ sộ đã xuất bản về Thăng Long - Hà Nội, là cơ sở, tiền đề cho nhiều nghiên cứu khoa học sau này.

Nhà xuất bản Hà Nội trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.

Lâm Hoàng