Bức tranh có một không hai
Trong số hàng trăm hiện vật, tài liệu mà Bảo tàng Hồ Chí Minh vừa tiếp
nhận, bức tranh "Hương Sen" của họa sĩ Phan Văn Đắc (ở số 9, ngõ12, phố
Lê Trực, thành phố Đồng Hới - Quảng Bình) để lại ấn tượng đặc biệt cho
người xem. Lấy cảm hứng từ bài thơ "Sáng Tháng Năm" của nhà thơ Tố Hữu,
người họa sĩ Quảng Bình đã dùng bẹ chuối khô tạo tác chân dung Bác Hồ.
Bác hiện lên, râu tóc bạc phơ, ánh mắt hiền từ, nụ cười trìu mến, chân
thực và sinh động như hình ảnh chúng ta vẫn thấy. Phía trước chân dung
Bác là bông sen đang nở, tôn vẻ cao quý mà rất đỗi giản dị, khiêm nhường
như cốt cách, tác phong của Bác, khiến chúng ta nhớ đến khung cảnh làng
Sen nơi Bác sinh ra.
 |
| Du khách tham quan Bảo tàng Hồ Chí Minh. Ảnh: TTXVN |
Theo lời kể của họa sĩ Phan Văn Đắc, tranh "Hương Sen" được ông sáng tác
năm 2012, nhân dịp sinh nhật lần thứ 122 của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bẹ
chuối tạo nên bức tranh đặc biệt này được lấy từ những cây chuối lâu
năm, khô tự nhiên với nhiều gam màu thích hợp. Sau khi ép phẳng, cắt
xén, tác giả cố định bẹ chuối trên tấm bìa gỗ, rắc cát mịn và dùng keo
kết dính. Nhờ đó, bức tranh "Hương Sen" thoạt nhìn giống như vân gỗ chứ
không thấy sợi dọc, sợi ngang của bẹ chuối. Bằng tình yêu, sự biết ơn vô
hạn với Chủ tịch Hồ Chí Minh, họa sĩ Phan Văn Đắc hoàn thành bức tranh
có một không hai này chỉ trong vòng 8 ngày.
Chiếc kéo đặc biệt và người thợ cắt cờ thưởng khéo tay
Ngoài bức tranh "Hương Sen", chiếc kéo chuyên cắt chữ thêu trên lá cờ
"Quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược" đã được bổ sung vào kho hiện vật
của Bảo tàng Hồ Chí Minh vào dịp Quốc khánh 2-9 năm nay. Chủ nhân của
chiếc kéo đó là ông Bùi Thế Năng, người thợ lành nghề của Công ty Bông
vải sợi may mặc Hà Nội trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ.
Tiếp chúng tôi tại nhà riêng ở 125 Lê Ngọc Hân - Hà Nội, ông Bùi Thế
Năng kể: Năm 1965, tổ sản xuất chúng tôi được giao làm cờ luân lưu
"Quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược", mẫu chữ in lên cờ do Bác Hồ tự
tay viết. Đảm nhận phần việc cắt chữ, tôi đã nghĩ ra mẫu kéo mũi nhỏ,
nhọn, có thể lách, cắt lượn theo từng con chữ. Tôi vẽ mẫu kéo ra giấy và
đặt làm tại phố Sinh Từ (phố Nguyễn Khuyến ngày nay). Cờ luân lưu màu
đỏ, những hàng chữ thêu chỉ màu vàng, tên địa phương lập thành tích thêu
chỉ màu xanh da trời, chữ nghiêng, dưới cùng bên phải có hai chữ "Bác
Hồ". Thời gian này, quân và dân ta lập nhiều thành tích, cần phải may
nhiều cờ luân lưu nên chúng tôi nảy sáng kiến cắt mẫu chữ hoàn chỉnh dán
lên tấm bìa, mỗi lần thêu chúng tôi lại đem ra sử dụng, vừa nhanh vừa
bảo đảm tính chính xác. "Tôi cảm thấy may mắn khi được góp công sức làm
những chiếc cờ thưởng luân lưu của Bác Hồ. Tôi nâng niu chiếc kéo như
báu vật suốt gần nửa thế kỷ qua, nay tặng lại cho Bảo tàng Hồ Chí Minh
với mong muốn thế hệ trẻ có cơ hội hiểu hơn về một thời kỳ lịch sử hào
hùng" - ông Bùi Thế Năng nói.
Điều thú vị là người thợ cắt khéo tay này sinh đúng ngày 2-9 (năm 1935).
Có lẽ đó cũng là cái duyên đưa ông đến với những chiếc cờ thưởng luân
lưu của Bác.
 |
| Ông Bùi Thế Năng say sưa kể lại quá trình cắt chữ thêu trên lá cờ "Quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược" |
Người sưu tầm tư liệu về Bác trên đất Thái Lan
Nhiều năm làm công tác sưu tầm, chị Phí Thị Hồng Vân, phòng Sưu tầm -
Bảo tàng Hồ Chí Minh đã gặp nhiều người, nhiều nhân chứng, nhiều hiện
vật liên quan đến Chủ tịch Hồ Chí Minh. Một trong những người để lại ấn
tượng đặc biệt đối với chị là ông Ngô Vĩnh Bao, người kỳ công sưu tầm tư
liệu về Bác trên đất Thái Lan.
Ông Ngô Vĩnh Bao sinh năm 1944 tại Lào, năm 2 tuổi theo gia đình di cư
sang Thái Lan, đến năm 1960 thì về Việt Nam. Hiện nay, gia đình ông sống
tại số nhà 46, ngõ 127, phố Hào Nam (Hà Nội). Với lòng kính yêu Bác sâu
sắc, lại được bà con Việt kiều tiếp sức, ông kiên trì theo đuổi mục
tiêu sưu tầm tư liệu về Bác Hồ. Sau nhiều năm, sau rất nhiều chuyến đi,
ông sưu tập được nhiều hiện vật quý, điển hình là chiếc phản gỗ mà Người
dùng trong những ngày ở Thái Lan, bức tượng "Phật hoa Bác Hồ", cuốn
album lưu giữ hình ảnh Bác qua các thời kỳ… Từ năm 2002 đến 2011, ông
Ngô Vĩnh Bao đem tất cả những bài viết, tư liệu sưu tầm được đóng thành
25 quyển, mỗi quyển về một giai đoạn, phản ánh hành trình hoạt động cách
mạng của Bác từ năm 1911 đến 1969 với mong muốn "tất cả mọi người đều
được biết về cuộc đời của Bác một cách giản dị và dễ hiểu nhất".
Những điều kể trên là ví dụ tiêu biểu trong công tác sưu tầm tư liệu,
hiện vật về Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại. Mỗi hiện vật, tư liệu không chỉ
cho ta biết thêm về Người, mà còn thể hiện niềm kính yêu vô hạn của
muôn vạn người đối với Bác Hồ.