Ngày 28/5, các ĐB thảo luận tại tổ về
Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992, một trong những nội dung được nhiều
ĐBQH quan tâm là quy định về chính quyền địa phương. Cho rằng việc không
xác định vị trí pháp lý và tổ chức của HĐND ngay trong Hiến pháp là
thiếu sót lớn, ĐBQH đề nghị, cần nhanh chóng tổng kết việc thực hiện thí
điểm không tổ chức HĐND quận, huyện phường và có quyết định rõ ràng về
HĐND tại các địa phương trong Hiến pháp.
Theo đó, nên giữ nguyên các quy định về đơn vị hành chính như Hiến pháp
hiện hành và mô hình chính quyền địa phương được tổ chức ở tất cả các
đơn vị hành chính theo nguyên tắc ở đâu có cơ quan hành chính thì ở đó
phải có cơ quan đại diện của dân. Hơn nữa, thực tế cho thấy, không có
bản Hiến pháp nào lại mơ hồ về chính quyền địa phương cả. Đúng là HĐND
một số nơi hoạt động còn hình thức. Nhưng tính hình thức này không phải
do bản thân HĐND mà do cách phân cấp tổ chức, bố trí cán bộ và giao
quyền cho HĐND hiện nay không xứng tầm với địa vị pháp lý mà chúng ta
giao cho HĐND.
 |
ĐBQH Nguyễn Thị Quyết Tâm (TP Hồ Chí Minh)
|
Phát biểu tại tổ ĐBQH Nguyễn Thị Quyết Tâm (TP Hồ Chí Minh) cho rằng:
Việc Ủy ban Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 đã lắng nghe, tiếp thu
những ý kiến đóng góp về Dự thảo. Tuy nhiên, vẫn có những nội dung chưa
yên tâm, trong đó có chương về Chính quyền địa phương.
Trong Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo sửa đổi Hiến pháp
năm 1992 có đưa ra 2 phương án về chính quyền địa phương. ĐB Tâm cho
rằng, việc thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND huyện, quận, phường
được 3 năm. Vì vậy cần tổng kết về việc: có tiếp tục tổ chức HĐND quận,
huyện, phường nữa hay không? Phải sau khi có kết luận mới tính đến việc
có nên đưa HĐND vào hiến định.
"Tại thời điểm sửa đổi Hiến pháp mà vẫn không hiến định về HĐND là thiếu
sót lớn. Hơn nữa, sửa đổi Hiến pháp là việc hệ trọng, không phải lúc
nào cũng đưa ra để sửa một cách dễ dàng. Vì vậy, tôi đề nghị, từ nay đến
cuối năm, cần nhanh chóng tổng kết việc thực hiện thí điểm không tổ
chức HĐND quận, huyện phường và có quyết định rõ ràng về HĐND tại các
địa phương trong Hiến pháp" - ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm thẳng thắn cho
biết.
Tiếp
tục bày tỏ ý kiến theo ĐB Tâm vấn đề đang được tranh luận nhiều nhất
hiện nay xoay quanh việc có tổ chức hay không tổ chức HĐND cấp huyện rơi
vào những nội dung về địa vị pháp lý, chức năng và thẩm quyền của HĐND
cấp này. Theo ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm, cần phải tính toán lại những vấn
đề nêu trên nhằm tránh tình trạng tổ chức và hoạt động của HĐND mang
tính hình thức.
"Tính hình thức của HĐND ở đây thể hiện ở chỗ, có những vấn đề HĐND cấp
trên đã quyết rồi thì lại được đưa xuống HĐND cấp dưới quyết lại. Hoặc,
có những vấn đề các cơ quan quản lý Nhà nước quyết xong rồi mới chuyển
về cho HĐND quyết, ví dụ vấn đề về ngân sách, quy hoạch. Theo đó thì
HĐND không có quyền gì trong những vấn đề nêu trên và chẳng qua là quyết
lại những vấn đề đã được cấp trên hoặc cơ quan khác quyết rồi" - ĐB Tâm
nói.
Vì vậy
theo ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm, Cách thức tổ chức HĐND hiện nay cũng là
một trong những yếu tố dẫn tới tính hình thức trong tổ chức HĐND. Đại
biểu này đặt ra câu hỏi về thành phần, cơ cấu tổ chức HĐND như thế nào?
HĐND không có đại biểu chuyên trách ở các phòng, ban của HĐND mà chủ yếu
là đại biểu kiêm nhiệm hoạt động trong bộ máy lãnh đạo của Đảng và các
cơ quan khác của chính quyền địa phương được cơ cấu vào HĐND.
"Chúng ta là cơ chế một Đảng lãnh đạo, hệ thống chính quyền được tổ chức
từ trên xuống dưới, anh em cán bộ dù làm việc ở cơ quan nào đều là
trong bộ máy nhà nước. Nhưng với cách thức bố trí cán bộ như hiện nay
thì đến lúc HĐND thực hiện chức năng giám sát, đáng lẽ có những vấn đề
cần phải góp ý, tranh luận để tìm ra giải pháp, đưa ra quyết định tốt
đẹp hơn cho địa phương thì lại không thể nói được. Chính vì vậy, cách
chúng ta tổ chức HĐND quận, huyện, phường dẫn tới hoạt động của cơ quan
này bị mang tính hình thức" - Đại Biểu Tâm phân tích.
Giải bài toán cách thức tổ chức HĐND
như thế nào để HĐND hoạt động có hiệu quả? theo ĐB Tâm điều này phải
được đánh giá, phải được tổng kết và phải được hiến định. "HĐND do nhân
dân bầu ra, thì cần thiết phải nói rõ tỷ lệ đại biểu chuyên trách trong
HĐND là bao nhiêu. Nếu không quy định được trong Hiến pháp thì cần quy
định rõ tỷ lệ này trong Luật. Như hiện nay, HĐND cả một thành phố lớn mà
chỉ có 12 đại biểu chuyên trách, trong khi đó bộ máy hành chính nhà
nước tại địa phương thì quá lớn và đồ sộ" - Đại biểu Nguyễn Thị Quyết
Tâm chỉ rõ những bất cập.
Với thực tế hiện nay, Đại biểu Tâm cho rằng, để giám sát được hoạt động
của bộ máy đó và quyết định những vấn đề lớn của địa phương là quá sức
với HĐND. Điều này không phải do bản thân HĐND mà là do cách thức tổ
chức HĐND. Cách phân cấp chức năng và giao quyền cho HĐND hiện nay không
xứng tầm với địa vị pháp lý mà chúng ta giao cho HĐND, không xứng tầm
với vị trí, vai trò là cơ quan đại diện cho ý chí, nguyện vọng chính
đáng của nhân dân địa phương.
"Tôi đề nghị cần đánh giá lại cách tổ chức HĐND các cấp, nghiên cứu sâu
điểm này và HĐND cần phải được quy định trong Hiến pháp. Ngoài ra, cần
có sự đổi mới căn bản trong cách thành lập, tổ chức HĐND cũng như phân
cấp quyền hạn, nhiệm vụ cho cơ quan này" - Đại biểu Tâm bày tỏ.
ĐBQH Nguyễn Thị Quyết Tâm (TP Hồ Chí Minh): Tại thời điểm
ĐBQH Nguyễn Thị Quyết Tâm (TP Hồ Chí Minh): Tại thời điểm
ĐBQH Nguyễn Thị Quyết Tâm (TP Hồ Chí Minh): Tại thời điểm